Chỉ còn khoảng 3 tuần nữa là đến ngày bầu cử Tổng thống Mỹ. Tuy vậy, bầu cử sớm đã được thực hiện ở nhiều bang. Theo ghi nhận của Dự án Bầu cử Mỹ, đã có khoảng hơn 4 triệu người Mỹ bỏ phiếu sớm, cao gấp 50 lần so với khoảng 75,000 người tham gia bầu cử sớm vào năm 2016. Trước thềm bầu cử 1 tháng, NBC News/Wall Street Journal đã công bố thăm dò cho thấy ứng cử viên tổng thống Joe Biden đang dẫn trước Tổng thống Donald Trump 14 điểm, đồng nghĩa với việc Joe Biden có khả năng đạt được số phiếu đại cử tri cao hơn Donald Trump trong cuộc đua vào Nhà trắng.
Vậy quy trình bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra như thế nào?
Bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra qua hai bước – bỏ phiếu phổ thông và bỏ phiếu của Đại cử tri. Tổng thống và phó tổng thống không được bỏ phiếu trực tiếp mà được quyết định thông qua phiếu bầu của Đại cử tri theo quy định của Hiến pháp Hoa Kỳ.
Cụ thể, cử tri sẽ bỏ lá phiếu cho ứng cử viên Tổng thống mà mình lựa chọn. Sau đó, phiếu phổ thông ở các bang sẽ được kiểm trên toàn bang. Ứng viên nào thắng ở phiếu phổ thông của một bang sẽ giành toàn bộ phiếu đại cử tri của bang đó. Trong đó, số lượng phiếu đại cử tri được quy định bởi số thành viên nắm giữ vị trí trong Hạ viện và Thượng viện. Chẳng hạn, tại Washington, số phiếu đại cử tri là 12 vì bang này có 12 thành viên trong Thượng viện và Hạ viện. Do vậy, nếu ứng cử viên tổng thống nào được đại đa số cử tri ở Washington lựa chọn, ứng cử viên đó sẽ giành 12 phiếu của đại cử tri.
Việc bầu tổng thống và phó tổng thống theo hình thức này có nguyên nhân lịch sử. Do Mỹ là một nước hợp chủng quốc với nhiều bang, cách trở về mặt địa lý, nên trước đây, việc đi bầu trực tiếp trên phạm vi toàn quốc rất khó khăn. Chính vì vậy, các bang được quyền tổ chức việc bầu cử và cử tri đoàn sẽ quyết định dựa trên kết quả của việc bỏ phiếu phổ thông.
Để giành chiến thắng, ứng cử viên tổng thống cần đạt 270 phiếu trên tổng số 538 phiếu đại cử tri. Như vậy, có thể có trường hợp ứng viên giành nhiều phiếu phố thông hơn tính trên quy mô toàn quốc do được bầu nhiều hơn ở một số bang nhưng vẫn có thể thua vì những bang thắng ở phiếu phổ thông lại có ít số phiếu đại cử tri hơn các bang khác và/hoặc thua sít sao ở những bang có nhiều phiếu đại cử tri trong khi thắng lớn ở những bang ít phiếu đại cử tri.
Những bang có số phiếu đại cử tri cao như California (55 phiếu), Texas (38 phiếu), Florida (29 phiếu), New York (29 phiếu), v.v. được xem là bang chiến trường do chiến thắng ở những bang này sẽ góp phần quan trọng làm nên chiến thắng chung cuộc của các ứng viên. Trong cuộc bầu cử năm 2016, Tổng thống Donald Trump đã giành được 306 phiếu đại cử tri trong khi ứng cử viên tổng thống Hillary Clinton chỉ giành được 232 phiếu mặc dù bà hơn Tổng thống Donald Trump gần 3 triệu phiếu phổ thông.
