Đại đô thị Thượng Hải (Trung Quốc) đã trở thành mục tiêu phấn đấu của nhiều thành phố lớn ở Việt Nam. Tuy nhiên, nếu nhận định 10 năm tới đây, Việt Nam sẽ có thành phố giống Thượng Hải như trong một bài đăng trên mạng xã hội Baidu thì có đáng thuyết phục?
Chiêm nghiệm từ một doanh nhân Việt Kiều
Matthew Nghiêm là một doanh nhân gốc Việt, tốt nghiệp Đại học Monash và hiện đang sống tại Melbourne, Úc. Cả anh và cha đều từng có cơ hội đến thăm và sống ở nhiều nơi, trong đó có Việt Nam và Trung Quốc nên anh có những chiêm nghiệm sâu sắc về nền móng kinh tế của TPHCM và Thượng Hải.
Vào những năm 90, cha Matthew từng đến Thượng Hải và theo lời kể của ông, thủ đô kinh tế của Trung Quốc thời bấy giờ rất nhỏ bé với xe đạp là chủ yếu. So với nhiều quốc gia Đông Nam Á, không gian công cộng ở trung tâm Thượng Hải đã khá sạch sẽ và ngăn nắp. Tuy nhiên, nếu càng đi xa trung tâm thành phố thì sẽ thấy các vùng nông thôn rất nghèo, kém phát triển. Thậm chí, một ngôi làng ngoại ô thành phố, nơi ông cố Matthew từng ở, cũng được mô tả là “rất bẩn thỉu”.
20 năm sau, năm 2008, Matthew lại có dịp đến thăm Thượng Hải, thành phố vẫn còn đang trong giai đoạn phát triển, chưa đến hồi “rực rỡ”. Tuy vậy, ngày nay, khi trở lại thành phố đông dân nhất của Trung Quốc, Matthew nhận thấy sự phát triển vượt bậc với sự hiện diện của đường sắt cao tốc ở khắp mọi nơi. Thượng Hải cũng có cơ sở hạ tầng tiên tiến nhất, có mọi thứ cần thiết của một thành phố quốc tế. Thượng Hải đã mất 40 năm để đạt được thành tựu này.
Theo Matthew, hình ảnh Thượng Hải những năm 90 có nhiều nét tương đồng khi so sánh với Hà Nội, nơi có những khu phố cổ xập xệ và ố bẩn. Giống Thượng Hải, Hà Nội đang mở rộng những khu vực mới sạch sẽ hơn và có không gian công cộng tuyệt vời. Không chỉ thủ đô Hà Nội, nhiều thành phố ở miền Trung và Đồng bằng sông Cửu Long cũng đang trải qua quá trình đô thị hóa nhanh chóng. Với tốc độ phát triển kinh tế ấn tượng của Việt Nam trong thời gian vừa qua, Matthew nhận định, trong khoảng 10 năm nữa, các thành phố ở Việt Nam sẽ dần đạt đến mức độ sạch sẽ và trình độ phát triển của các siêu đô thị của Trung Quốc hiện nay.
Matthew nhận định trong khoảng 10 năm tới, Việt Nam sẽ có một thành phố như Thượng Hải mặc dù hiện nay nền kinh tế Việt Nam còn phụ thuộc nhiều vào vốn nước ngoài bởi Việt Nam đã đạt được kết quả tăng trưởng kinh tế ấn tượng trong thời gian vừa qua và đặc biệt từ năm 2008 trở lại đây.
Các thành phố lớn ở Việt Nam đang ở đâu trong mục tiêu vươn mình trở thành Thượng Hải?
Với sự phát triển kinh tế thần kỳ trong 40 năm, từ lâu, Thượng Hải đã trở thành mục tiêu học hỏi của nhiều thành phố lớn ở Việt Nam như Hà Nội, TPHCM. Trong đó, sau thời gian bùng nổ đô thị, TPHCM từng bàn thảo đưa TPHCM trở thành một Thượng Hải mới và cũng cử cán bộ đi học hỏi tại Thượng Hải từ năm 2003.
Theo các chuyên gia quy hoạch, TPHCM và Thượng Hải khá giống nhau. TPHCM có sông Sài Gòn còn Thượng Hải có sông Hoàng Phố. Cả hai thành phố đều có khu trung tâm với nhiều di sản văn hóa nằm ở một bên sông, trong khi bên kia sông là khu dân cư mới còn kém phát triển.
Thượng Hải quy hoạch khu bờ Tây sông Hoàng Phố chủ yếu gồm công trình lịch sử để bảo tồn, còn khu bờ Đông lại hướng tới đô thị thông minh với những tòa nhà được xây mới. TPHCM cũng đang quy hoạch Thủ Thiêm – tức phía bên kia sông Sài Gòn trở thành khu đô thị mới. Tuy nhiên, theo nhận định của giới chuyên gia, nếu bờ Đông sông Hoàng Phố mất 20 năm để trở thành nơi sầm uất bậc nhất ở châu Á thì cũng trong 20 năm, từ năm 2003 tới nay, nhiều dự án ở khu đô thị mới Thủ Thiêm vẫn còn nằm trên giấy.
Nhiều chuyên gia cho rằng, việc kỳ vọng Việt Nam có thành phố như siêu đô thị Thượng Hải trong 10 năm nữa là quá lạc quan. Tuy nhiên, nếu các nhà hoạch định Việt Nam có kế hoạch và định hướng tốt thì việc đưa giấc mộng TPHCM hay Hà Nội trở thành những Thượng Hải, Thâm Quyến hay Bắc Kinh trong tương lai là điều hoàn toàn có thể.
